Phát huy vai trò công đoàn góp phần cải thiện quan hệ lao động trong doanh nghiệp

Thứ ba, 25/06/2019

Để chủ động tham gia ổn định quan hệ lao động trong các doanh nghiệp, Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) thành phố thường xuyên chỉ đạo các cấp công đoàn đẩy mạnh công tác kiểm tra, giám sát việc thực hiện các chế độ chính sách cho CNVCLĐ để kịp thời xử lý những mâu thuẫn phát sinh trong quan hệ lao động. Tuy nhiên, không tránh khỏi những mâu thuẫn giữa người sử dụng lao động và người lao động trong các doanh nghiệp. Để cải thiện vấn đề này, các cấp công đoàn đề ra nhiều giải pháp gắn với thực tế. Phó Chủ tịch LĐLĐ thành phố HOÀNG ĐÌNH LONG trò chuyện với phóng viên Báo Hải Phòng cuối tuần chung quanh nội dung này.

          - Theo tổng hợp của LĐLĐ thành phố, số vụ ngừng việc tập thể trên địa bàn Hải Phòng năm 2018 có giảm so với năm 2017. Song số người tham gia ngừng việc tập thể lại tăng. Điều đó cho thấy, quan hệ lao động trong một số doanh nghiệp chưa được cải thiện. Đồng chí nghĩ sao về thực trạng này?

        - Đúng là năm 2018, trên địa bàn thành phố xảy ra 5 cuộc ngừng việc tập thể của 5.078 lao động. Tuy giảm 2 cuộc so với cùng kỳ năm 2017, song số người tham gia lại tăng 2.523 người. Trong đó, các đơn vị có công nhân lao động ngừng việc tập thể là Nhà máy giày Liên Dinh thuộc Công ty TNHH Đỉnh Vàng thuộc Công đoàn ngành Công thương, Công ty TNHH JH COS Việt Nam thuộc LĐLĐ huyện An Lão, Công ty CP Lisemco trực thuộc Công đoàn Tổng công ty Lắp máy Việt Nam, Nhà máy giày Sao Vàng huyện An Lão và Tiên Lãng. Qua tìm hiểu và vào cuộc của các cấp công đoàn xác định, nguyên nhân các cuộc ngừng việc tập thể đều do doanh nghiệp vi phạm về quyền của người lao động như nợ lương, BHXH, BHYT và một số lợi ích như tiền ăn ca, chuyên cần, thâm niên, phụ cấp. Chỉ tiêng tình trạng nợ đọng BHXH, BHYT, nhiều doanh nghiệp chưa có giải pháp giải quyết dứt điểm. Năm 2018, số tiền nợ đọng BHXH lên tới hơn 589 tỷ đồng. Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến việc thanh toán các chế độ của người lao động, phát sinh nhiều vấn đề về an sinh xã hội. Và điều đó ảnh hưởng không tốt quan hệ lao động trong các doanh nghiệp.

        - Như vậy, vấn đề cải thiện quan hệ lao động trong các doanh nghiệp sẽ góp phần tích cực để ngăn ngừa những cuộc ngừng việc tập thể của người lao động?
- Ngay sau khi xảy ra các cuộc ngừng việc tập thể, LĐLĐ thành phố chỉ đạo LĐLĐ các quận, huyện phối hợp cùng các cơ quan chức năng đến hiện trường nắm bắt tình hình, xác định nguyên nhân, phối hợp với lãnh đạo doanh nghiệp tổ chức đối thoại, với công nhân lao động (CNLĐ) để lắng nghe những đề xuất, kiến nghị của CNLĐ, tiến hành thương lượng  để kịp thời giải quyết những kiến nghị của người lao động. Phần lớn các kiến nghị được giải quyết ngay và CNLĐ nhanh chóng trở lại làm việc bình thường. Mặc dù vậy, đó mới chỉ là phần ngọn của vấn đề. Để duy trì lâu dài, cần đi vào giải quyết mấu chốt của nguyên nhân là mối quan hệ lao động trong các doanh nghiệp. Trên thực tế, không ít doanh nghiệp nhỏ và vừa gặp khó khăn về sản xuất kinh doanh xảy ra tình trạng giãn hoãn, thiếu nhỡ việc làm, chậm lương, chậm đóng BHXH gây tâm lý băn khoăn, lo lắng trong CNLĐ. Tại các khu công nghiệp với sức hấp dẫn về tiền lương và chế độ phúc lợi thu hút nhiều CNLĐ vào làm việc, điều này tạo sức ép về nguồn lao động cho doanh nghiệp vừa và nhỏ thêm khó khăn. Chính vì lẽ đó, mục tiêu của hệ thống công đoàn luôn là hỗ trợ, phối hợp để cải thiện quan hệ lao động trong các doanh nghiệp, nhất là các doanh nghiệp nhỏ và vừa.
           - Vậy các cấp công đoàn có những hoạt động gì góp phần ổn định quan hệ lao động trong các doanh nghiệp?
         - Để chủ động tham gia ổn định quan hệ lao động trong các doanh nghiệp, LĐLĐ thành phố tăng cường chỉ đạo các cấp công đoàn đẩy mạnh công tác kiểm tra, giám sát việc thực hiện các chế độ chính sách cho công nhân, viên chức, lao động (CNVCLĐ) để kịp thời xử lý những mâu thuẫn phát sinh trong quan hệ lao động. Cùng với đó, chỉ đạo các cấp công đoàn phối hợp thực hiện quy chế dân chủ tại cơ sở, phối hợp tổ chức hội nghị cán bộ, công chức, viên chức và hội nghị người lao động.
        - Nỗ lực, cố gắng của hệ thống công đoàn như vậy, song kết quả chưa được như mong muốn. Theo đồng chí, khó khăn của việc thực hiện vai trò công đoàn trong tham gia ổn định quan hệ lao động là gì?
        - Như trên tôi trao đổi, nguyên nhân cơ bản từ các mâu thuẫn trong quan hệ lao động tại doanh nghiệp xuất phát từ việc chưa bảo đảm quyền lợi của người lao động. Tuy nhiên, về phía công đoàn có một phần trách nhiệm trong thực hiện nhiệm vụ bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng của người lao động. Thời gian qua, công tác thông tin tuyên truyền, nắm bắt dư luận, tư tưởng, nguyện vọng của CNLĐ có thời điểm chưa kịp thời còn để xảy ra những vấn đề bức xúc trong CNLĐ. Vai trò đại diện bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của người lao động ở một số công đoàn cơ sở chưa rõ nét, hiệu quả thấp. Đội ngũ cán bộ công đoàn các cấp nhìn chung còn hạn chế về nghiệp vụ, kỹ năng, nhất là kỹ năng thương lượng, thuyết phục, vận động so với yêu cầu thực tiễn và nguyện vọng của CNVCLĐ trong tình hình mới. Điều đó dẫn tới việc tham gia, tác động cũng như phối hợp cải thiện quan hệ lao động trong nhiều doanh nghiệp chưa đạt hiệu quả như mong muốn.
         - Vậy, giải pháp trong năm 2019 của hệ thống công đoàn là gì, thưa đồng chí?
        - Năm 2019, các cấp công đoàn tiếp tục đổi mới mạnh mẽ nội dung, phương thức hoạt động công đoàn, đặt trọng tâm vào việc thực hiện có hiệu quả chức năng đại diện, chăm lo, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp chính đáng của CNVCLĐ. Đặc biệt, để góp phần cải thiện quan hệ lao động trong các doanh nghiệp, hệ thống công đoàn tiếp tục tăng cường công tác phối hợp với cơ quan chức năng từ thành phố đến quận, huyện thực hiện kiểm tra, giám sát việc chấp hành pháp luật lao động, Luật Công đoàn, Luật Bảo hiểm xã hội, Luật An toàn vệ sinh lao động... tại các đơn vị, doanh nghiệp trên địa bàn thành phố. Mặt khác, các cấp công đoàn chủ động phối hợp với các cơ quan chức năng chăm lo đời sống, thực hiện chế độ chính sách cho CNLĐ ở những doanh nghiệp khó khăn về việc làm hoặc những doanh nghiệp mà chủ sử dụng lao động bỏ trốn, doanh nghiệp nợ lương, nợ BHXH... Cùng với đó, tiếp tục nâng cao chất lượng thương lượng, ký kết và thực hiện có hiệu quả thỏa ước lao động tập thể, song song đẩy mạnh việc tuyên truyền, phổ biến pháp luật, tổ chức tập huấn, bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng cho cán bộ công đoàn cơ sở về đối thoại tại nơi làm việc, về thương lượng và ký kết thỏa ước lao động tập thể.
          - Trân trọng cảm ơn đồng chí!